Κυριακή 11 Δεκεμβρίου 2011

Από το κυβερνώ στο govern

πηγή

5 Feb 2010
Ο Όμηρος στην «Οδύσσειά» του (Γ283/4), πλέκει το εγκώμιο του Φρόντη, του γιο του Ονήτορα, και λέει: «Κανείς δεν κάτεχε άλλος να κυβερνάει καράβι κάλλιο του, σαν ξέσπαζε η φουρτούνα» (Απόδοση Καζαντζάκη – Κακριδή). Άρα, η λέξη κυβερνώ είναι ελληνική από γεννησιμιού της και δεν ανήκει σε καμία... ινδογερμανική γλώσσα. Το κυβερνώ είναι ζωντανό για πολλές χιλιάδες χρόνια. Μέχρι σήμερα σημαίνει διοικώ, οδηγώ - ιδίως σκάφος - ή ηγούμαι ενός πληρώματος, άρα εξουσιάζω. Το ρήμα το χρησιμοποιούμε και με μεταφορική σημασία: διαδραματίζω καθοριστικό ρόλο, όπως στη φράση «Το χρήμα κυβερνάει τη ζωή μας».
Από το κυβερνώ κάναμε και πολλά περιεκτικά ουσιαστικά όπως η κυβέρνηση, ο κυβερνήτης, ο κυβερνήτορας, αλλά και επίθετα: κυβερνητικός, ακυβέρνητος, κυβερνητέος, κ.λπ. Στην Ελλάδα σήμερα έχουμε νέα κυβέρνηση, στο παρελθόν είχαμε και οικουμενική κυβέρνηση, έχουμε και σκιώδη κυβέρνηση, έχουμε και την «Εφημερίδα της Κυβέρνησης». Ο Καποδίστριας ήταν ο πρώτος κυβερνήτης. Όπως διαπιστώνετε, η λέξη μας αυτή με όλα τα παράγωγά της είναι άκρως λειτουργική.
Αλληθώρισε η Λατινική όταν το πρωτοείδε και όταν το άκουσε το κρυφάρπαξε και το έκανε guberno. Το ομολογεί όμως ότι το πήρε από το κυβερνώ. Έκανε και το gubernatio, gubrnaculum, gubernator kai gubermatrix, gubernum. Το λιμπίστηκε σφόδρα και το έσπειρε με τη σημαντική του σημασία σε κάθε γωνιά της Ευρώπης. Το 16ο αιώνα μέσω Γαλλικής το πήρε και η Αγγλική που το μίκραινε σε Govern.
Στα Αγγλικά το govern (προφέρεται αγγλιστί ως γκάβερν) και στη σημασία τούτη συμπεριέλαβε ό,τι λέμε στα ελληνικά κυβερνώ, εξουσιάζω, άρχω, κυριαρχώ και με αυτό οι Άγγλοι έκαναν τη φράση τους: «Divide and govern» (Διαίρει και βασίλευε)! Ο κυβερνήσιμος έγινε governable και η διακυβέρνηση governance. Η κυβέρνηση φυσικά είναι government, αλλά η ίδια λέξη έγινε και επίθετο: government agency = κυβερνητική υπηρεσία ή government house = το κυβερνείο. Ο/η κυβερνήτης έγινε governor και το θηλυκό governess έγινε αυτό που πήραμε πίσω εμείς η γκουβερνάντα, ή νταντά.
Στη νεότερη γέννα του, το govern αποκατέστησε το ελληνικό «κ» της κυβέρνησης με το λατινικό «c». Έτσι ο κυβερνοχώρος έγινε cyberspace και ο κυβερνοναύτης cybernaut. Μία νέα επιστήμη που μελετά τις διασυνδέσεις, τους χειρισμούς και τον έλεγχο στα τεχνικά συστήματα και στους ζωντανούς οργανισμούς ονομάστηκε Κυβερνητική και στα Αγγλικά αποδόθηκε ως Cybernetics (προφ. Σαϊμπερνέτικς). Ο έλεγχος από τις μηχανές ονομάστηκε cybernation και το ρήμα cybernate.
Φανταστείτε ότι δεν είχαμε τις λέξεις μας κυβερνώ και κυβέρνηση. Τότε πώς θα κυβερνιόμασταν; Θα υπήρχε μόνο η αναρχία. Όμως και η χειρότερη κυβέρνηση είναι καλύτερη από την αναρχία ή την τυραννία. Η κυβέρνηση έδωσε μία πολιτισμένη πολιτική βάση. Η δημοκρατία από μόνη της έδωσε πολιτισμό στον κόσμο και έφερε ένα πολιτισμένο σύστημα διακυβέρνησης. (Σημείωση: χρησιμοποιήθηκαν εδώ οι λέξεις: govern, government, governance, political, base, anarchy, democracy, cosmos, system, tyranny, κ.α.).
Ας μη γελιόμαστε: Η καλή και καλλιεργημένη γλώσσα κάνει τον πολιτισμό και τους καλούς νόμους. Χωρίς αυτήν είναι όλα ανύπαρκτα τα ανθρώπινα. Να γιατί ο ελληνισμός - ναι, με τις λέξεις του - δεν είναι φυλετική ιδιότητα, αλλά η βάση του σημερινού μας Δυτικού Πολιτισμού.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου